Αλκοόλ ευφραίνει καρδίαν…;
Ακόμα και όσοι δεν γνωρίζουν τη φράση, παραφρασμένη από τη Βίβλο, πιθανότατα θα μπορούσαν να πιστοποιήσουν την εγκυρότητά της παραθέτοντας κάποια εμπειρία τους. Το αλκοόλ μας συνοδεύει στις χαρές, τις γιορτές και στις διασκεδάσεις μας. Καθώς λοιπόν αγγίζει σχεδόν όλους, θα ήταν ωφέλιμο να μιλήσουμε για το πόσο πρέπει να πίνουμε, πώς μας επηρεάζει το αλκοόλ, τί προβλήματα μπορεί να αντιμετωπίσουμε και αν υπάρχουν τρόποι να συγκρατήσουμε την κατανάλωσή του.
Πώς μας επηρεάζει
Το αλκοόλ «κοιμίζει» το κεντρικό νευρικό σύστημα. Αφού περάσει από το στομάχι και το λεπτό έντερο μια ποσότητά του μεταβολίζεται στο συκώτι. Η υπόλοιπη κυκλοφορεί στο σώμα. Το συκώτι μπορεί να μεταβολίσει μόνο μια συγκεκριμένη ποσότητα σε δεδομένο χρόνο. Επομένως όσο πιο πολύ πίνουμε τόσο πιο πολύ αλκοόλ κυκλοφορεί στο σώμα. Με αποτέλεσμα να είναι εντονότερη και η επίδρασή του.
Εκτός από την διαπιστωμένη ευφορία, η ισορροπημένη κατανάλωση αλκοόλ παρέχει οφέλη για την υγεία της καρδιάς. Ταυτόχρονα όμως η αυξημένη κατανάλωση του συνδέεται με αυξημένο ρίσκο καρδιαγγειακών προβλημάτων και καρκίνου. Πράγματι αρκετές μελέτες δείχνουν ότι η ποσότητα αλκοόλ που πίνουμε, αλλά και ειδικότερα η συχνότητα με την οποία το κάνουμε, επηρεάζει το ρίσκο εμφάνισης καρκίνου. Όσο πιο πολύ το αλκοόλ τόσο πιο μεγάλο το ρίσκο. Επίσης, το πολύ αλκοόλ ανεβάζει τα τριγλυκερίδια, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό αλλά και στο να τρώμε περισσότερο. Το τελευταίο οδηγεί έμμεσα σε περαιτέρω επιβαρύνσεις για τη καρδιά (παχυσαρκία, διαβήτης κλπ.).
Τι πρέπει να κάνουμε
Η διαφορά εντοπίζεται στην ποσότητα καθώς και στο ατομικό και οικογενειακό ιστορικό της υγείας σας. Για το λόγο θα πρέπει με τη βοήθεια ενός ειδικού να συνυπολογίσετε τα οφέλη και τους κινδύνους από την κατανάλωση του.
Για ορισμένους ανθρώπους, όπως εκείνους που πάσχουν από αλκοολισμό ή έχουν οικογενειακό ιστορικό αλκοολισμού, εγκυμονούσες γυναίκες ή εκείνες που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν, ανθρώπους με πρόβλημα στο συκώτι καθώς, για εκείνους που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή που αλληλεπιδρά με το αλκοόλ, κτλ. τα οφέλη της κατανάλωσης είναι λιγότερα από τον κίνδυνο (το ρίσκο) που συνδέεται με την κατανάλωση του.
Για εκείνους που έχουν φυσιολογικό βάρος, τρέφονται υγιεινά, δεν καπνίζουν, ασκούνται συστηματικά και δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου η κατανάλωση αλκοόλ δεν θα προσφέρει ιδιαίτερο όφελος. Από την άλλη, αν είστε άντρας με αυξημένο ρίσκο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων ένα αλκοολούχο ποτό την ημέρα θα μπορούσε να μειώσει αυτό το ρίσκο, ιδιαίτερα αν έχετε χαμηλή καλή χοληστερόλη (HDL) και δεν έχετε καταφέρει να την ανεβάσετε μέσω της διατροφής και της άσκησης. Αν είστε γυναίκα με αυξημένο ρίσκο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Θα πρέπει να «ζυγίσετε» το όφελος στην καρδιά από την κατανάλωση ενός ποτού την ημέρα σε σχέση με τη μικρή αύξηση στο ρίσκο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Αν αποφασίσετε να πίνετε ένα ποτό την ημέρα βεβαιωθείτε πως καταναλώνετε επαρκή ποσότητα φυλλικού οξέος (τουλάχιστον 600mcg/ημέρα) καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι μετριάζει το αυξημένο ρίσκο εμφάνισης καρκίνου του μαστού λόγω της κατανάλωσης αλκοόλ.
Αν δεν πίνετε αλκοόλ δεν χρειάζεται να το ξεκινήσετε. Αν πίνετε ή έχετε αποφασίσει να ξεκινήσετε, καταναλώστε το με μέτρο κι επιλέξτε όποιο ποτό σας αρέσει. Παρακάτω θα δείξουμε τί σημαίνει μία μονάδα αλκοόλ,πώς υπολογίζεται και πόσο μπορούμε να καταναλώνουμε.
Πόσο πρέπει να πίνουμε
Η μέγιστη ποσότητα αλκοόλ την ημέρα για τους άντρες είναι 3-4 μονάδες αλκοόλ και για τις γυναίκες 2-3.
Για να προσδιορίσουμε τη μονάδα αλκοόλ για ένα οποιοδήποτε ποτό πρέπει να γνωρίζουμε τη συγκέντρωσή του σε αλκοόλ. Η τελευταία αναγράφεται στη συσκευασία σαν ποσοστό επί τοις εκατό. Για ένα λίτρο ποτού το ποσοστό αυτό είναι ίσο με τις μονάδες αλκοόλ του ποτού. Για παράδειγμα ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα ποτό με 5% συγκέντρωση σε αλκοόλ. Από ένα λίτρο αυτού προκύπτουν λοιπόν 5 μονάδες αλκοόλ. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα:
- Μικρό ποτήρι κρασί (125ml, 12%) = 1.5 μονάδες.
- Μέτριο ποτήρι κρασί (175ml, 12%) = 2.1 μονάδες.
- Μεγάλο ποτήρι κρασί (250ml, 12%) = 3 μονάδες.
- Μικρή μπύρα (330ml, 5%) = 1.7 μονάδες.
- Μεγάλη μπύρα (500ml, 5%) = 3 μονάδες.
- Μερίδα άλλου ποτού όπως τζιν, βότκα, ουίσκι, τεκίλα (35ml) = 1.4 μονάδες.
9 τρόποι να για να το διαχειριστείτε καλύτερα
Παραθέτουμε ορισμένα πρακτικά μέτρα που μπορείτε να πάρετε για να αποφύγετε την υπερκατανάλωση αλκοόλ:
- Βάλτε από πριν ένα όριο στο πόσο θα πιείτε. Αυτό μπορεί να είναι και χρηματικό, δηλαδή θα χαλάσω μόνο ένα συγκεκριμένο ποσό για αλκοόλ τη βδομάδα.
- Φροντίστε να έχετε φάει πριν πιείτε. Η επίδραση του αλκοόλ θα είναι λιγότερη έντονη.
- Αποφύγετέ τα σνακ με πολύ αλάτι καθώς αυξάνουν τη δίψα και πιθανότατα και την κατανάλωση αλκοόλ.
- Πιείτε νερό ή κάποιο αναψυκτικό παράλληλα με το αλκοολούχο ποτό σας.
- Γνωρίζετε πάντα τη συγκέντρωση του ποτού σας σε αλκοόλ. Όσο μεγαλύτερη τόσο λιγότερη η ποσότητα που πρέπει να πίνετε.
- Πίνετε αργά και λίγο κάθε φορά.
- Περιμένετε να αδειάσει το ποτήρι σας πριν το γεμίσετε πάλι.
- Χρησιμοποιήστε μικρότερα ποτήρια.
- Ενημερώστε τον οικογενειακό ή/ και το φιλικό σας περίγυρο ότι προσπαθείτε να μειώσετε το αλκοόλ ώστε να μπορούν να σας στηρίξουν στη προσπάθειά σας.
Πηγές
American Heart Association, Alcohol and heart health.
British Dietetic Association, Food facts: Alcohol.
Harvard, The Nutrition Source, Alcohol: Balancing risks and benefits.
Mayo Clinic, If you drink: keep it moderate.
National Cancer Institute, Alcohol and cancer risk.
National Health Service (N.H.S.), Alcohol.