Λιπώδης Διήθηση του Ήπατος και Διατροφή

Εισαγωγή

Η λιπώδης διήθηση του ήπατος ή στεάτωση αποτελεί μια κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται υπερβολική συσσώρευση λίπους στα ηπατικά κύτταρα. Αυτή η κατάσταση μπορεί να οφείλεται στο αλκοόλ, δηλαδή να προκαλείται από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, είτε όχι (μη αλκοολική) (NAFLD: Non Alcoholic Fatty Liver Disease), η οποία σχετίζεται με άλλους παράγοντες όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2 και το μεταβολικό σύνδρομο συμπεριλαμβανομένης της υψηλής πίεσης στο αίμα (υπέρταση) καθώς και της υπεροχοληστερολαιμίας και της αντίστασης στην ινσουλίνη.

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν λιπώδη διήθηση στο συκώτι τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω της αύξησης του ποσοστού παχυσαρκίας και της κακής διατροφής παγκοσμίως. Μάλιστα είναι η πιο συχνή ασθένεια του συκωτιού στον κόσμο. Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες ανεπτυγμένες χώρες, παρατηρείται σημαντική αύξηση των περιπτώσεων λιπώδους ήπατος. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρές επιπλοκές, όπως η κίρρωση του ήπατος και η ηπατίτιδα (μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα – NASH: Non Alcoholic Steatohepatitis), αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Η μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα προκαλεί διόγκωση και βλάβη στο συκώτι λόγω της εναπόθεσης λίπους. Μπορεί να επιδεινωθεί και να οδηγήσει σε σοβαρή ουλή του ήπατος, που ονομάζεται κίρρωση, και ακόμη και σε καρκίνο του ήπατος. Αυτή η βλάβη είναι παρόμοια με εκείνη που προκαλείται από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.

Τι προκαλεί τη λιπώδη διήθηση του ήπατος;

Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πως το λίπος εναποτίθεται στο ήπαρ κάποιων ανθρώπων και όχι σε κάποιους άλλους καθώς δεν υπάρχει πλήρης κατανόηση γιατί προχωρά σε μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα.

Η λιπώδης διήθηση προκαλείται από:

Αυξημένο σωματικό βάρος (υπέρβαρο, παχυσαρκία).
Γενετική προδιάθεση.
Αντίσταση στην ινσουλίνη.
Διαβήτη τύπου ΙΙ.
Υψηλά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα, ειδικά τριγλυκεριδιών.

Ενώ, υπάρχουν και κάποιοι επιπρόσθετοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση της, οι εξής:

Οικογενειακό ιστορικό λιπώδους διήθησης ή/και παχυσαρκίας.
Έλλειψη αυξητικών ορμονών.
Μεταβολικό σύνδρομο.
Παχυσαρκία, ειδικά γύρω από τα ζωτικά όργανα.
Πολυκυστικές ωοθήκες.
Υπνική άπνοια.
Υποθυρεοειδισμός.
Υποφυσιοπάθεια.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η διατροφή;

Η διατροφή παίζει κεντρικό ρόλο στη βελτίωση της υγείας του ήπατος, ειδικά σε περιπτώσεις μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος (NAFLD). Τα κατάλληλα τρόφιμα μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή, να ενισχύσουν την καύση λίπους και να βελτιώσουν τη λειτουργία του ήπατος.

Τα υψηλά επίπεδα λίπους και ζάχαρης στη διατροφή καθώς και η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσουν τη συσσώρευση λίπους στο συκώτι, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές.

Συχνές Ερωτήσεις για τη Διατροφή και τη Λιπώδη Διήθηση

Ποια είναι η καλύτερη διατροφή για τη λιπώδη διήθηση του ήπατος;

Η καλύτερη διατροφή για τη βελτίωση της κατάστασης της NAFLD είναι η μεσογειακή διατροφή, η οποία βασίζεται σε:

Φρούτα και λαχανικά: Πλούσια σε αντιοξειδωτικά, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής.
Ελαιόλαδο: Πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά, τα οποία βελτιώνουν τη λειτουργία του ήπατος.
Ψάρια: Πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως ο μπακαλιάρος, ο γαύρος, ο κολιός και οι σαρδέλες, που βοηθούν στη μείωση των λιπών στο ήπαρ.
Ολικής άλεσης δημητριακά όπως για παράδειγμα το ψωμί με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, η βρώμη και τα ζυμαρικά ολικής άλεσης, κτλ., που βοηθούν στη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα.

Ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγω;

Για να μειώσετε το λίπος στο συκώτι, αποφύγετε:

Επεξεργασμένα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε τρανς λιπαρά, όπως τηγανητά φαγητά και επεξεργασμένα τρόφιμα
Τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη ή απλά σάκχαρα όπως η φρουκτόζη, όπως αναψυκτικά, αθλητικά ποτά, τσάι με ζάχαρη/ σάκχαρα, χυμούς και επιδόρπια με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Κορεσμένα λιπαρά από κόκκινα κρέατα και πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, τα οποία επιδεινώνουν τη λιπώδη διήθηση.

Ποιες πρακτικές λύσεις μπορεί να ενσωματώσει κάποιος στην καθημερινότητά του;

Αντικαταστήστε το βούτυρο με ελαιόλαδο σε σαλάτες και μαγειρική.
Προτιμήστε ολικής άλεσης δημητριακά αντί για επεξεργασμένα προϊόντα.
Καταναλώστε πρωτεΐνες με χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος, όπως ψάρι και όσπρια, αντί για κόκκινο κρέας.
Πιείτε πράσινο τσάι, το οποίο έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του λίπους στο ήπαρ.

Πώς μπορεί η φυσική δραστηριότητα να βοηθήσει;

Η τακτική άσκηση (π.χ. περπάτημα, κολύμπι ή ποδηλασία) μπορεί να μειώσει το λίπος στο συκώτι, να βελτιώσει τη γλυκόζη στο αίμα και να προάγει την απώλεια βάρους. Στόχος είναι τουλάχιστον 150 λεπτά άσκησης την εβδομάδα.

Τι άλλο μπορεί να βοηθήσει πέρα από τη διατροφή;

Εκτός από τη διατροφή, οι ακόλουθες στρατηγικές μπορούν να βοηθήσουν:

Απώλεια βάρους: Η μείωση του βάρους κατά 5-10% του αρχικού μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη λειτουργία του ήπατος.
Περιορισμός του αλκοόλ: Ακόμα και αν δεν έχετε αλκοολική λιπώδη νόσο, η μείωση του αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής και στη βελτίωση της υγείας του ήπατος.
Συμβουλευτική από επαγγελματία διαιτολόγο: ένας εξειδικευμένος διαιτολόγος-διατροφολόγος μπορεί να δημιουργήσει ένα εξατομικευμένο πλάνο διατροφής που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες σας και να βοηθήσει στη μείωση του λίπους στο συκώτι.

Συμπέρασμα

Η λιπώδης διήθηση του ήπατος μπορεί να αντιμετωπιστεί και με την υιοθέτηση μιας ισορροπημένης, υγιεινής διατροφής, με τη μείωση του σωματικού βάρους αν αυτό είναι αυξημένο και η φυσική δραστηριότητα. Η μεσογειακή διατροφή σε συνδυασμό με την τακτική φυσική δραστηριότητα και τη μείωση του αλκοόλ μπορεί να μειώσει σημαντικά το λίπος στο συκώτι και να βελτιώσει τη γενική υγεία. Η εξατομικευμένη συμβουλευτική από έναν επαγγελματία διαιτολόγο-διατροφολόγο μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε καλύτερα την κατάσταση και να πετύχετε μακροπρόθεσμη βελτίωση.