Γαλακτοκομικά και Διαβήτης τύπου ΙΙ

Ο διαβήτης τύπου ΙΙ επηρεάζει τις ζωές χιλιάδων Ελλήνων ενώ ευρήματα μελετών επιβεβαιώνουν την κλιμακούμενη αύξηση του στον Ελληνικό πληθυσμό. Παρόλο που δεν είναι πάντα απολύτως κατανοητό γιατί κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν διαβήτη τύπου ΙΙ και άλλοι όχι, είναι ξεκάθαρο ότι ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν το ρίσκο εμφάνισης.

Οι πιο σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν το ρίσκο εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ είναι:

• Το αυξημένο σωματικό βάρος.
• Η κατανομή του λίπους στο σώμα.
• Τα μειωμένα ή μηδενικά επίπεδα άσκησης.
• Το οικογενειακό ιστορικό.
• Η φυλή.
• Η ηλικία.
• Εμφάνιση προδιαβητικού σταδίου.
• Ο διαβήτης κυήσεως.
• Οι πολυκυστικές ωοθήκες.

Πέρα από τους αυτούς τους παράγοντες όμως και οι διατροφικές συνήθειες ενδέχεται να επηρεάζουν το ρίσκο εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα περιέχουν αρκετά θρεπτικά συστατικά όπως ασβέστιο, μαγνήσιο, βιταμίνη D, πρωτεΐνη και κάποια λιπαρά οξέα και για αυτό το λόγο έχει υποτεθεί πως η κατανάλωση τους μειώνει το ρίσκο εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ. Από την άλλη πλευρά υπάρχει το ενδεχόμενο τα κορεσμένα λιπαρά που περιέχουν να αντισταθμίζουν τα δυνητικά προστατευτικά θρεπτικά συστατικά τους.

Λόγω των παραπάνω πιθανών ετερόκλιτων επιπτώσεων των γαλακτοκομικών η σχέση τους με το ρίσκο εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ έχει προσελκύσει το επιστημονικό ενδιαφέρον. Μάλιστα, οι Chen και συνεργάτες, σε μια πρόσφατη μετα-ανάλυση, διερεύνησαν εκ νέου την πιθανή σχέση μεταξύ γαλακτοκομικών και ρίσκου εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι αυξημένη κατανάλωση γιαουρτιού σχετίζεται με μειωμένο ρίσκο εμφάνισης, ενώ άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα καθώς και η συνολική κατανάλωση των γαλακτοκομικών δεν σχετίζονται αισθητά με την εμφάνιση διαβήτη τύπου ΙΙ.

Οι πιθανοί μηχανισμοί σύμφωνα με τους οποίους η κατανάλωση γιαουρτιού μπορεί να μειώνει το ρίσκο εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ είναι αρκετοί, όπως για παράδειγμα η βελτίωση των επιπέδων της χοληστερόλης στο αίμα, η βελτίωση της αντιοξειδωτικής κατάστασης του οργανισμού λόγω των προβιοτικών που περιέχονται στο γιαούρτι καθώς και η πιθανή αντίστροφη σχέση μεταξύ κατανάλωσης γιαουρτιού και αύξησης βάρους.

Όσον αφορά στα ευρήματα για το γιαούρτι φαίνεται πως μπορεί να προταθεί η λήψη του στο πλαίσιο ενός ισορροπημένου προγράμματος διατροφής. Παρά ταύτα, μελλοντικές τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές μπορούν να εξετάσουν με μεγαλύτερη βεβαιότητα την  αιτιατή σχέση κατανάλωσης γιαουρτιού και του ρίσκου εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ αλλά και των πιθανών μηχανισμών δράσης.

Ο Εθνικός Διατροφικός Οδηγός, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, συστήνει την κατανάλωση δυο μερίδων από ποικιλία γαλακτοκομικών προϊόντων την ημέρα για ενήλικες 18-65 ετών και τρεις μερίδες για ενήλικες 65 ετών και άνω. Μια μερίδα ισοδυναμεί με:

• 1 ποτήρι γάλα (250ml).
• 1 κεσεδάκι γιαούρτι (200 γρ.).
• 1 κομμάτι σκληρό τυρί μεγέθους σπιρτόκουτου (30 γρ., π.χ. φέτα, μυζήθρα).
• 1 φέτα τυρί για τοστ (30 γρ., π.χ. κασέρι).
• ½ ποτήρι γάλα συμπυκνωμένο (εβαπορέ) (125 ml).

Ενσωματώνοντας λοιπόν το γιαούρτι στο καθημερινό σας διαιτολόγιο μπορείτε να μειώσετε την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ.

Πηγές:

Εθνικοί Διατροφικοί Οδηγοί, www.diatrofikoiodigoi.gr, Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής.

Chen M, Sun Q, Giovannucci E, Mozaffarian D, Manson JE, Willett WC, Hu FB (2014) Dairy consumption and risk of type 2 diabetes: 3 cohorts of US adults and an updated meta-analysis, BMC Medicine, 12:215.

Koloverou E, Panagiotakos DB, PItsavos C, Chrysohoou C, Georgousopoulou EN, Pitaraki E, Metaxa V, Stefanadis C, ATTICA Study Group (2014) 10-year incidence of diabetes and associated risk factors in Greece: the ATTICA study (2002-2012), Rev Diabet Stud, 11(2):181-9.

Mayo Clinic Staff (2015), Type 2 Diabetes Risk Factors, www.mayoclinic.org.